ΚΟΜΜΩΤΙΚΗ: ΚΟΥΡΕΜΑΤΑ ΑΝΔΡΙΚΑ

Η ιστορία και η εξέλιξη του επαγγέλματος

του κουρέα.

Η λέξη κουρέας προέρχεται από τη λατινική λέξη ‘’ barba ‘’ που σημαίνει γενειάδα.

Μπορεί να σας εκπλήξει να ξέρετε ότι τα πρώτα αρχεία των κουρέων δείχνουν ότι ήταν οι πρώτοι άνδρες της φυλής τους. Ήταν οι γιατροί και οι ιερείς. Αλλά ο πρωτόγονος άνθρωπος ήταν πολύ προληπτικός και οι πρώτες φυλές πίστευαν ότι τόσο τα κακά όσο και τα καλά πνεύματα, τα οποία εισήλθαν στο σώμα μέσω των τριχών του κεφαλιού κατοικούσαν σε κάθε άτομο. Τα κακά πνεύματα μπορούσαν να εκδιωχθούν μόνο αν το άτομο έκοβε τα μαλλιά του, έτσι οι διάφορες μορφές κοπής μαλλιών ασκήθηκαν από τις διαφορετικές φυλές και αυτό έκανε τον κουρέα τον πιο σημαντικό άτομο στην κοινότητα.

Οι κουρείς κανόνιζαν τους γάμους και τις βαφτίσεις. Ήταν οι επικεφαλής των θρησκευτικών τελετών. Κατά τη διάρκεια αυτών των τελετών τα μαλλιά τα άφηναν να πέφτουν πάνω στους ώμους, έτσι ώστε να μπορούν να βγούν τα κακά πνεύματα. Μετά το χορό, τα μακριά μαλλιά κόβονταν με τον επικρατέστερο τρόπο από τον κουρέα, τα χτένιζαν προς τα πίσω και τα έπιαναν σφιχτά ώστε να μην εισχωρήσουν τα κακά πνεύματα.

Όπου υπήρχαν μύθοι και δεισιδαιμονίες σχετικά με τα μαλλιά οι κουρείς ακμάζουν. Μέχρι σήμερα στην Ινδία όσοι κουρεύουν και περιποιούνται τα μαλλιά είναι σημαντικοί χαρακτήρες.

Στην Αίγυπτο οι κουρείς ήταν σεβαστοί. Αρχαία μνημεία και πάπυροι δείχνουν ότι οι Αιγύπτιοι είχαν ξυρισμένα γένια καθώς και τα κεφάλια τους. Οι κουρείς της εποχής κουβαλούσαν τα εργαλεία τους σε καλάθια. Οι ξυριστικές μηχανές είχαν σχήμα καλαμιών με κυρτές λαβές.

Στην Ελλάδα οι κουρείς ήρθαν στο παρασκήνιο τον πέμπτο αιώνα. Η περιποίηση της γενειάδας έγινε μια τέχνη. Οι πολιτικοί, οι ποιητές και οι φιλόσοφοι έκοβαν τα μαλλιά τους ή τα γένεια τους στα κουρεία της εποχής, όπου στην αρχή ήταν υπαίθρια και στη συνέχεια έκαναν την εμφανισή τους στις αγορές. Στα τότε καταστήματα συζητούσαν τα νέα της ημέρας, επειδή τα κουρεία της αρχαίας Ελλάδας ήταν το αρχηγείο κοινωνικών, πολιτικών και αθλητικών ειδήσεων.

Οι κουρείς ήταν άγνωστοι στη Ρώμη μέχρι το 296 π.χ, όταν ο Τιτσινός Μένα ήρθε στη Ρώμη από τη Σικελία και εισήγαγε το ξύρισμα. Το ξύρισμα έγινε σύντομα η μόδα και το κουρείο έγινε ο χώρος συγκέντρωσης των Ρωμαίων. Οι Ρωμαίοι ήταν οι καλύτεροι προστάτες των κουρέων. Επίσης αφιέρωναν αρκετές ώρες στο ξύρισμα, στο κόψιμο των μαλλιών, στο μασάζ, στο μανικιούρ και στην εφαρμογή αλοιφών και καλλυντικών αγνώστων προελεύσεων. Οι Ρωμαίοι εκτιμούσαν πολύ τους κουρείς όπου ένα άγαλμα ανεγέρθηκε στη μνήμη του πρώτου κουρέα της Ρώμης. Κατά τους πρώτους αιώνες της χριστιανικής εποχής, οι κουρείς της Ευρώπης ασκούσαν το επαγγελμά τους, όπου η μόδα άλλαζε ανάλογα με τις ιδιοτροπίες και προσωπικές ανάγκες του κάθε κατακτητή.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων δέκα αιώνων μετά χριστόν η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων ακόμη και οι ευγενείς δεν είχαν εκπαιδευτεί και δεν μπορούσαν ούτε να διαβάζουν ούτε να γράφουν. Οι πιο έφηβοι της εποχής ήταν οι μοναχοί και οι ιερείς που έγιναν οι γιατροί των σκοτεινών εποχών. Δεν υπήρχαν επαγγελματίες χειρουργοί και οι περισσότερες ασθένειες οι οποίες σήμερα θεραπεύονται εύκολα τότε ήταν μοιραίες. Οι κληρικοί στρατολόγησαν τους κουρείς ως βοηθούς τους. Αυτό ήταν το πρώτο βήμα στην ανοδική πορεία του επαγγέλματος του κουρέα.

Οι κουρείς συνέχισαν να δρουν ως βοηθοί του ιατρού-κληρικού μέχρι τον 12^ο αιώνα.

Το 1163 απαγορεύτηκε στους κληρικούς να ενεργούν ως γιατροί και χειρουργοί με το σκεπτικό ότι προσέβαλλαν το Θεό. Οι κουρείς ανέλαβαν τα καθήκοντα που τους παραχώρησε ο κλήρος και άρχισε η εποχή των κουρέων-χειρουργών. Η σύνδεση μεταξύ κουρέματος-ξυρίσματος και χειρουργικής επέμβασης συνεχίστηκε για περισσότερο από έξι αιώνες και το επάγγελμα του κουρέα έφτασε στο αποκορύφωμά του κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Οι αρμόδιοι γιατροί βρίσκονταν σε διαρκή σύγκρουση με τους κουρείς-χειρουργούς. Οι κουρείς αγκάλιασαν την οδοντιατρική έκαναν μικρές χειρουργικές επεμβάσεις, αφαιρούσαν δόντια και αυτό προκάλεσε μια εχθρότητα με τους οδοντιάτρους της εποχής. Αυτό προκάλεσε μια μακρά σύγκρουση, της οποίας η διευθέτηση αυτής απαιτούσε την παρέμβαση των βασιλιάδων και των συμβουλίων. Οι κουρείς όμως κράτησαν το προνόμιο να ασκούν την οδοντιατρική και τις χειρουργικές επεμβάσεις για αρκετούς αιώνες.

Το 13^ο αιώνα στο Παρίσι ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο για τη συστηματική εκπαίδευση των κουρέων στις χειρουργικές επεμβάσεις. Η ίδρυση αυτού του σχολείου ήταν μια από τις μεγαλύτερες συνεισφορές που έγιναν ποτέ στην πορεία της ανθρωπότητας.

Μέχρι το 1461 οι κουρείς ήταν οι μοναδικοί χειρουργοί. Η χειρουργική επέμβαση ήταν ακόμα στο πρωτόγονο στάδιο, αλλά με νέες ανακαλύψεις που γινόντουσαν οι κουρείς ήταν αδύνατο να μπορέσουν να συνεχίσουν και να διατηρήσουν τις δεξιότητές τους στην οδοντιατρική και χειρουργική. Έτσι άρχισαν να ασχολούνται με το πρόσωπο και περιορίστηκαν στην αιμοληψία, την καυτηρίαση και την οδοντοσκόπηση. Ωστόσο το διοικητικό συμβούλιο που ρύθμιζε τις χειρουργικές επεμβάσεις αποτελείτο από δύο χειρουργούς και δύο κουρείς. Κάθε φορά που ένας χειρουργός έπαιρνε δίπλωμα που του επέτρεπε να ασκήσει το επάγγελμα του, το δίπλωμα έπρεπε να υπογραφεί από δύο χειρουργούς και δύο κουρείς. Οι χειρουργοί αντέδρασαν, αλλά οι κουρείς ήταν πολύ ευνοημένοι από τους μονάρχες και διατήρησαν τα προνόμιά τους μέχρι τα μέσα του 18^ο αιώνα.

Καθώς η επιστήμη της ιατρικής, της χειρουργικής και της οδοντιατρικής εξελισσόταν, οι κουρείς έγιναν όλο και λιγότερο ικανοί να εκτελούν τις τριπλές λειτουργίες του κουρέα-χειρουργού-οδοντιάτρου. Οι χειρουργοί ήθελαν να χωριστούν εξ ολοκλήρου από τους κουρείς και ζήτησαν από το κοινοβούλιο να αποκόψει την αρχαία σχέση των κουρέων και των χειρουργών και να αναγκάσει κάθε επάγγελμα να προσχωρήσει αυστηρά στις αρμοδιότητες του. Μια επιτροπή διορίστηκε από το κοινοβούλιο για να ερευνήσει το θέμα και η αναφορά κοινοποιήθηκε ευνοϊκά στο κοινοβούλιο. Με πράξη του κοινοβουλίου, η οποία έλαβε την κύρωση του βασιλιά η συμμαχία μεταξύ των κουρέων και των χειρουργών διαλύθηκε τον Ιούνιο του 1745.

Όταν οι περούκες έγιναν μόδα κατά τη διάρκεια του 18^ου και του 19^ου αιώνα οι κουρείς έγιναν wigmakers (κατασκευαστές περούκας).

Το επάγγελμα τους είχε χάσει την αρχαία αξιοπρέπεια και οι κουρείς είχαν γίνει εργάτες (υπάλληλοι). Τα μαγαζιά barber έγιναν hangouts όπου σύχναζαν οι άνδρες και έλεγαν ιστορίες, κουτσομπολιά και σκάνδαλα όλων των ειδών. Οι γυναίκες δεν τολμούσαν να εισέλθουν σε αυτά.

Προς το τέλος του 19^ου αιώνα υπήρξαν αρκετά αξιοσημείωτα γεγονότα στο επάγγελμα του κουρέα που του έδινε μια ανοδική τάση.

Το 1893 ιδρύθηκε στο Σικάγο σχολείο για κουρείς (Μoler Barber College). Αυτός ήταν ο πρώτος θεσμός του είδους του στον κόσμο και η επιτυχία του ήταν εμφανής από την αρχή του.